Sinds een jaar of twee hebben we een broodbakmachine. Tot nu toe heb ik altijd strak de recepten uit een broodbakboek gevolgd, maar gisteren sloeg ik dan toch voor het eerst aan het experimenteren. En met succes. Al sinds de Landschapsfair van Het Utrechts Landschap in augustus 2005 heb ik een kilo speltmeel in huis. Ik had eens gelezen dat spelt moeilijk te verwerken was en heb het meel dan ook steeds laten liggen. De recepten die ik had maakten gebruik van zuurdesem om het deeg te laten rijzen, en dat heb ik niet standaard in huis. Maar vandaag besloot ik de knoop door te hakken. Ik heb een speltrecept gepakt en dat gewoon aangepast aan de ingrediënten die ik in huis had. En het resultaat was uitstekend. Speltmeel is helemaal niet zo moeilijk te verwerken, blijkt. Het was bovendien het standaardgraan in de Middeleeuwen, iets dat mij uiteraard zeer aanspreekt. Toen ik net toch maar eens wat info over spelt via Google opzocht, vond ik het volgende: Spelt is een oud tarweras met een opvallend lange en slanke aar. Het levert een eiwitrijk meel (tussen de 12 en 15%) met een hoog glutengehalte. Er is dan ook goed brood mee te bakken dat een hartige, nootachtige, smaak heeft. Met speltmeel valt ook veel lekkers (gebak, meelgerechten) te maken. Spelt is als kookgraan te gebruiken.
Opgravingen hebben aangetoond dat in de Late Steentijd er – nog voor tarwe – spelt verbouwd werd. Tot aan de jaren dertig van deze eeuw werd spelt in Nederland en vooral in Zuid Duitsland (meer spelt dan tarwe) verbouwd. Spelt is een gewas dat niet goed tegen kunstmest kan en heeft het mede daardoor moeten afleggen tegen tarwe dat goedkoper werd. Belangrijkste reden waarom spelt duurder is dan tarwe is dat spelt net als haver en gerst gepeld moet worden. Hierdoor valt zo’n 35-40% van het geoogste gewicht uit aan kaf en pelsel. De boer krijgt bovendien ook een wat hogere prijs voor spelt dan tarwe omdat de opbrengst per hectare lager is (respectievelijk 4 à 5 en 5 à 7 ton). Bron: De Nieuwe Band
Voor de liefhebbers geef ik hier mijn recept: 320 ml karnemelk, 200 gram tarwebloem, 200 gram speltmeel, 1,5 tl zout, een zakje instant gedroogde gist van 7 gram, 1 tl honing, 1 tl balsamicoazijn. Aangevuld met wat geroosterde pijnboompitten en gesneden basilicum. Alles in de broodbakmachine, instellen op normaal brood. Serveren met wat lekkere kaas en een glaasje koele Sancerre. Wij dronken één van onze laatste zelf geïmporteerde flessen van Crochet, uit 2004. Een heerlijk glas witte wijn, Sauvignon blanc met een groen en grassig aroma. Heerlijk fris, een opwekkende drank na een koude en lange dag met van alles en nog wat in en om het huis.
In Luxemburg wordt hier en daar spelt gebruikt om te verstoken tot jeneverachtige eau de vie de grain.
Door rijping en lagering wordt het “Korenwijn”. Die wij proefden smaakte vol en rijp (was twee jaar oud), maar de spelt geeft een typisch smaakje (kan het niet omschrijven) dat ons niet aanstond.
De Keizer van Monera was er echter helemaal adolaat van.
Groet, Paul, Minist. enz.