Week van de Wijngeschiedenis – 4 Flessen wijn

Een fles wijn kopen en de fles na consumptie van de wijn in de glasbak gooien is nog helemaal niet zo’n oude ‘gewoonte’. Voor de Wereldoorlogen werd wijn ook al aan de consument geleverd in een glazen fles, maar die flessen hadden statiegeld en konden bij de wijnhandelaar ingeleverd worden om daarna opnieuw gebruikt te worden. Bij de wijnhandelaar lag de wijn in vaten te rijpen en te wachten op botteling door die wijnhandelaar zelf. De wijnhandelaar kreeg zijn wijn van de producenten of importeurs aangeleverd in houten vaten; botteling op chateau en verscheping van flessen gebeurde eigenlijk pas massaal vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw.
Het was baron Philippe de Rothschild die in 1924 als eerste wijnproducent in de Bordeaux zijn wijnen zelf ging bottelen. Vanaf dat jaar komt dan ook de term mise en bouteilles au château op. Toch is de eigenaar van Mouton-Rothschild niet de eerste wijnmaker van Frankrijk die zijn wijnen bottelde. Al in 1784 werden de wijnen van het bekende Chateau la Nerthe (Chateauneuf-du-Pape) in flessen op de markt gebracht. In de achttiende eeuw hadden de Rhône-wijnen van dit chateau een grote naam en werden geëxporteerd naar Duitsland, Engeland, Italië, Spanje en ook Boston, waar op dat moment druk werd gewerkt aan de Verenigde Staten van Amerika. De eigenaar van La Nerthe, de markies de Tulle de Villefranche, had bovendien een zeer uitgebreid netwerk van distributeurs van zijn wijn, waardoor hij wel 30% meer wijn verkocht dan zijn concurrenten.
Wijn op fles bewaren is eigenlijk pas mogelijk sinds er een goede afsluiting voor glazen flessen werd gevonden: dat was een eeuw eerder, in de zeventiende eeuw, al voor het eerst gebeurd, met de toepassing van kurken en zegellak.
In de eeuwen tussen de zeventiende en de eerste, toen de Romeinen bekend stonden om hun prachtige glaswerk en flessen, bestond de fles wel, maar glas werd maar sporadisch gebruikt als container. Het was een duur en breekbaar product, alleen beschikbaar voor de adel en de geestelijkheid. Een wijnboer bewaarde zijn wijn daarom in vaten en vervoerde kleine hoeveelheden in aardewerken of tinnen kannen. Nieuwe technieken om duurzamer glas te maken én de kurken afsluiting maakten een doorbraak van de fles als container pas mogelijk.
En tegenwoordig lijkt de glazen fles al weer wat ruimte te moeten gaan maken voor andere verpakkingen: wijn in (met plastic beklede) pakken, in jerrycans, in blikjes en in pet-flessen is al verkrijgbaar. Zelfs wijn in kleine 30 cl. pakjes schijnt verkrijgbaar te zijn, al heb ik ze zelf nog niet gezien.