Al enige tijd bevindt zich in mijn digitale fotoalbum de foto van dit houten voorwerp. Volgens het bijschrift is het een wijnbeker uit de 19e eeuw: Wine cup – 19th century. Meer wist ik er niet van, maar het intrigeerde me wel. Speciaal voor Ontkurkt ben ik eens gaan kijken wat de achtergrond van deze bijzondere wijnbeker nu was. Ik kon me namelijk niet voorstellen dat dit drinkgerei uit een cultuur afkomstig was waar daadwerkelijk wijn van druiven werd gedronken. Het leek me meer Polynesisch of Afrikaans! En inderdaad, dit prachtige voorwerp blijkt afkomstig uit de huidige Kongo, waar het in de vorige eeuw diende om palmwijn uit te drinken. De hoofdbedekking in de vorm van ramshoorns suggereert gezag, macht. Waarschijnlijk is de beker daarom gebruikt door een koning of stamhoofd van de Kuba. Mogelijk wel een voorvader van deze man…..
Van ouds heeft een mens voorwerpen nodig om zijn eten en drinken in te doen. Van ouds worden dergelijke voorwerpen ook versierd en konden ze een bepaalde status aanduiden. Voor drinkgerei geldt dat opvallend genoeg nog veel sterker dan voor eetgerei. Denk maar aan diverse prachtige zilveren bekers en glazen uit onze musea die een bordje hebben: wijnbeker, wijnglas. Zo was de beker waaruit een winnaar van een schutterswedstrijd in de middeleeuwen zijn overwinningswijn dronk vaak van zilver en rijk versierd (niet voor niets hebben diverse sportevenementen nog een grote beker als hoofdprijs!). Ook heel opvallend is dat deze ontwikkeling – de status van de drinker is af te lezen aan zijn drinkgerei – in veel culturen over heel de wereld voorkomt. Voor wie meer wil weten: online vond ik nog een aardige encyclopedie, met een artikel over drinkgerei door de eeuwen heen.
De houten palmwijnbeker bevind zich overigens in de Afrika-collectie van het Peabody Essex Museum in Salem, even ten noorden van Boston in de USA.